Onze columnist Lucas Ursem heeft naar eigen inzicht een prachtige column geschreven over de afgelopen roerige weken, maanden én jaren, die PSV anno 2020 inmiddels achter zich heeft gelaten.
De feiten spreken voor zich, de inzichten zijn glashelder en tussen de regels door viert het realisme hoogtij.
Niemand is groter dan de club
Wanneer een club door een moeilijke periode gaat, wordt de supportersretoriek al snel agressief, simplistisch en opportunistisch. Zeker als het een club als PSV betreft, waar winnen geen doel maar een absolute vereiste en zelfs de norm is. Victorie en bokalen larderen de verwachtingen en katalyseren een vaak onnavolgbare wijze van redeneren en analyseren bij supporters. Tijdens de laatste thuiswedstrijd van het kalenderjaar 2019, werden John de Jong en Toon Gerbrands maar weer eens op een bekend adagium gewezen: niemand, dus ook zij niet, is groter dan de club. Dus moesten ze hun biezen pakken. Bovendien werd de ontslagen PSV-grootheid Mark van Bommel een hart onder de riem gestoken. Dat laatste mag an sich hartverwarmend genoemd worden. Het eerste ronduit kortzichtig en stuitend.
Antonius Hermanus Everardus Maria Gerbrands werd in 2014 algemeen directeur van de mooiste club van Nederland. Het vormde het verlossende punt achter ‘de Jaren Lens’: een periode waarin PSV met middelmatig en omhooggevallen materiaal en slap beleid geen enkele prijs in de wacht sleepte en steeds verder af kwam te staan van supporters. Gerbrands had puik werk geleverd bij AZ, waar hij met zijn nuchtere en heldere benadering een rol speelde in de redding van de club na het DSB-debacle en voorwaarden smeedde waar de club nog steeds profijt van heeft.
Precies datgene waar PSV op dat moment behoefte aan had. De overtuiging dat Toon de juiste man zou zijn, werd natuurlijk bevestigd door de titels en prachtige prestaties die volgden. Legendarisch waren de titelwedstrijd tegen Ajax, de CL-clash met Atletico Madrid en de dag waarop Bryan Smeets ongewild PSV’er voor het leven werd. Nooit echter stond onze algemeen directeur vooraan, nooit pochte hij met zijn prestaties en -het bestaat!- nooit bezigde hij zelf of liet hij zich leiden door opportunisme. Zoals hij zelf altijd zegt: een bal binnenkant of buitenkant paal kan een wereld van verschil maken maar kan geen leidraad voor effectief beleid zijn.
En mochten mensen het in hun blinde maar begrijpelijke woede vergeten zijn: PSV werd financieel weer gezond. De Herdgang werd gerenoveerd en de jeugdopleiding werd speerpunt van het beleid. Na ‘de Jaren Lens’ werd de PSV’er weer trots.
Gerbrands maakte in de zomer van 2018 echter een kapitale blunder: Mark van Bommel aanstellen als (beginnend) trainer, geflankeerd door de al even onervaren John de Jong. Waar de teneur nu is dat Van Bommel niet of op een ander moment -alsof er een juist moment voor een ontslag bestaat!- de laan uitgestuurd had moeten worden, had Gerbrands Van Bommel nooit mogen benoemen. En waar veel ‘kenners’ nu wijzen op het teleurstellende aanwezige materiaal in het lopende seizoen en de successen die PSV in 2018 onder de clubicoon behaalde, liggen de argumenten en naakte feiten die het ontslag van Van Bommel en het begrijpelijke handelen van Gerbrands en John de Jong rechtvaardigen, werkelijk voor het oprapen.
Puntsgewijs:
1e seizoenshelft 2018-2019:
Na zijn aanstelling beloofde Van Bommel een haast revolutionaire speelwijze waarin Gaston Pereiro een belangrijke rol zou gaan spelen. Aanvankelijk met succes: PSV won 13 keer op rij. Na de eerste misstap tegen Feyenoord echter werd Pereiro direct geslachtofferd en opteerde Van Bommel voor een meer behoudende tactische variant. In Europa speelde PSV niet onverdienstelijk en hoewel sommige overwinningen in de competitie met het nodige geluk tot stand kwamen, was het eerste half jaar onder Van Bommel op papier zeer geslaagd.
Dat sommige spelers echter een zee aan krediet kregen en sommige nog geen druppel, was op dat moment nog niet relevant. Als je wint heb je immers vrienden en als je verliefd bent, lijkt alles zacht en roze. Dat zorgde er overigens ook voor dat onder meer de uitschakeling in de beker tegen RKC (!) en het ronduit idiote gedrag jegens de arbitrage met de mantel der liefde werden bedekt.
2e seizoenshelft 2018-2019:
De eerste remise van 2019 was tegen Emmen. Emmen inderdaad. Bij elke (sub)topper leed PSV puntverlies en begon het pas aan te vallen als het bittere noodzaak was. Luuk de Jong liet Van Bommel ‘op 10’ spelen. Het bekende oneindige krediet voor sommige (falende) spelers bleef bestaan en in de Arena kreeg PSV het loon van de angst. En weer waren ze er: de voortdurende, onrust zaaiende oorlogjes met de tegenstander en arbitrage die PSV niets dan onrust en hoon opleverden. Dit alles maakte dat het eerste seizoen onder Van Bommel in mineur werd afgesloten. En voor de mensen die het vergeten waren: Van Bommel deed dit met precies dezelfde spelers als voor de winterstop. Waarmee het argument dat het huidige materiaal niet voldoet en dat de vrije val veroorzaakt heeft, behoorlijk aan kracht inboet.
1e seizoenshelft 2019-2020:
PSV, met uitgerekend Steven Bergwijn ‘op 10’ en Rosario als aanvoerder, werd in de CL-voorrondes uitgeschakeld door het zwakke Basel. Voordat de ploeg in Utrecht rood aanliep, speelde PSV wederom laf en afwachtend. De serie die volgde liet zich kenmerken door dieptepunten op en naast het veld. Zo werd de aanvoerdersband van Rosario afgenomen, terwijl veel supporters zich nog steeds afvragen waarom hij deze uberhaupt ooit mocht dragen. Dat Jeroen Zoet op werkelijk onbegrijpelijke wijze geschoffeerd werd, PSV voor de tweede keer tegen puntverlies aanliep in en tegen Emmen en dat ‘we’ weer op klassieke wijze -lees: onnodig- verloren in De Kuip, maakte de vernedering compleet. Eindhoven weet nu hoe Rotterdam zich al jaren voelt…
Voorspellen kan niemand. Of genomen beslissingen goed of slecht waren, kunnen we in dit geval pas over een aantal maanden vaststellen. Maar hoewel Van Bommel zeker niet de kop-van-Jut mag zijn, kent de voetballerij een bepaalde logica: de trainer is eindverantwoordelijk en Van Bommel zal dit als geen ander begrijpen. Na een jaar waarin PSV vier punten tegen Emmen verliest en de trainer herhaaldelijk meerdere en zeer duidelijke beginnersfouten maakt, heeft Toon Gerbrands de even trieste als juiste beslissing genomen. Sterker nog: hij heeft zelfs nog lang gemarchandeerd als het om die eerder genoemde logica gaat. Logica die ontbreekt wanneer gesteld wordt dat Van Bommel een klankbord in plaats van zijn congé had verdiend. Van Bommel had die steun immers al vanaf dag een van nota bene de laatste trainer die het Nederlandse Elftal naar een WK-finale leidde: Bert van Marwijk. Wie niet inziet dat de positie van Van Bommel onhoudbaar was en dat Gerbrands er werkelijk alles aan gedaan heeft het tij te keren, kan feitelijk leven met falen en gelooft niet dat inderdaad niemand groter is dan de club.
Ook Mark van Bommel niet…
